Ανάλυση λογοτεχνικού κειμένου

Βοηθητκά στοιχεία για την ανάλυση λογοτεχνικού κειμένου

ΠΟΤΕ  α.εποχή ή χρόνος που γράφτηκε το έργο;

            β.σε πόσο χρονικό διάστημα διαδραματίζεται η υπόθεση;

            γ. ο χρόνος είναι συγκεκριμένος ή αόριστος;

            δ. τα γεγονότα ακολουθούν τη σωστή χρονική σειρά;

ΠΟΥ    α. η υπόθεση διαδραματίζεται σε εσωτερικό χώρο;

            β.               >                >          σε εξωτερικό χώρο;

ΤΙ         1. Τα γεγονότα είναι :α) φανταστικά β) πραγματικά γ) συνδυασμός των                 

               προηγούμενων;

            2. Ενέργειες των ηρώων =πλοκή του έργου.

ΠΟΙΟΣ Ήρωες ή πρόσωπα του έργου.

             α. Κύριοι :φανταστικοί  , πραγματικοί

             β. Δευτερεύοντες

             γ. Μπορεί να υπάρχουν και τριτεύοντα πρόσωπο που συνιστούν τον            

             π ε ρ ί γ υ ρ ο του έργου.

ΓΙΑΤΙ    α.Αιτίες των πράξεων των ηρώων.

             β. Συναισθήματα των ηρώων.

             γ. Χαρακτηρισμός των προσώπων.

             δ. Στόχοι των ηρώων.

ΜΗΝΥΜΑ  α. Τι αισθάνεται ο αφηγητής, ο αναγνώστης;

                  β. Τι θέλει να πετύχει ο αφηγητής ή ο συγγραφέας;

                  γ. Ποια είναι η κεντρική ιδέα του έργου;

ΜΕ ΤΙ ΛΟΓΟ

             α. Γλώσσα

              β. Αφηγηματικοί τρόποι: διάλογος, αφήγηση, μικτός τρόπος.

              εκφραστικοί τρόποι: καλολογικά στοιχεία, εικόνες, ιδιωματισμοί, ύφος κ.λ.π.

ΑΦΗΓΗΤΗΣ

              α. Δεν είναι απαραίτητο να είναι ο συγγραφέας. Μπορεί τα γεγονότα να τα αφηγείται ένα από τα πρόσωπα του έργου.

              β. Ο αφηγητής συμμετέχει στην υπόθεση; (συμμέτοχος)

              γ.             >    δε συμμετέχει στην υπόθεση;(αμέτοχος)

ΣΗΜΕΙΩΣΗ

          Αυτά είναι ορισμένα από τα στοιχεία που μας βοηθούν να αναλύσουμε και να κατανοήσουμε ένα λογοτεχνικό έργο, σε όποιο είδος κι αν ανήκει. Δεν αναζητούμε πάντοτε όλα αυτά τα στοιχεία. Άλλοτε δίνουμε περισσότερο βάρος σε μερικά, άλλοτε το ίδιο το είδος στο οποίο ανήκει το έργο που εξετάζουμε μας καθοδηγεί τι να προσέξουμε περισσότερο και τι λιγότερο. Σ' ένα ποίημα για παράδειγμα, θα προσέξουμε περισσότερο το μήνυμα και το λόγο, λιγότερο το γιατί.

    

         Χαρακτηρισμός ήρωα Λογοτεχνικού έργου

1. Πρώτα αναφέρουμε τα εξωτερικά γνωρίσματα, όπως τα αναφέρει ο συγγραφέας.

Στο κύριο μέρος αναλύουμε το χαρακτήρα του ήρωα:

 α)Αναφέρουμε τα ψυχικά γνωρίσματα, το συναισθηματικό κόσμο, τις αρετές, προτερήματα, ελαττώματα. Όλα αυτά τα αιτιολογούμε με συγκεκριμένες πράξεις, εκδηλώσεις και λόγια του ήρωα.

 β) Αναφέρουμε τις ιδέες, τις πεποιθήσεις, τις απόψεις του ήρωα.

 γ) Αναφέρουμε τις κλίσεις ή τις συνήθειές του.

 δ) Δικαιολογούμε τη συμπεριφορά του.

2. Αν διαπιστώσουμε ότι στον χαρακτήρα του ήρωα παρατηρούνται αλλαγές, τις καταγράφουμε. Πιθανόν οι αλλαγές αυτές να είναι παροδικές και να οφείλονται σε συγκεκριμένα γεγονότα, τα οποία πρέπει να επισημάνουμε.

  Για να είναι πιο σωστός ο χαρακτηρισμός και για να είμαστε πιο κοντά στο κείμενο, καλό είναι να παραθέτουμε ενδιάμεσα και χαρακτηριστικά αποσπάσματα από το κείμενο.